طی چهار روز گذشته (۲۵ تا ۲۸ مرداد ۱۴۰۴)، کارگران و بازنشستگان در سراسر ایران با تجمعات، اعتصابات و اعتراضات گسترده، صدای خود را علیه فقر، ناامنی شغلی، معوقات مزدی و بی‌توجهی سیستماتیک به حقوقشان بلند کردند. این گزارش مروری است بر مهم‌ترین رویدادهای کارگری این روزها که بار دیگر عمق استثمار و ضرورت اتحاد کارگری را نشان می‌دهد.
معوقات مزدی و اخراج‌های گسترده
کارگران نساجی بروجرد با نزدیک به هزار کارگر ماه‌هاست بدون دریافت دستمزد به کار ادامه می‌دهند. این واحد تولیدی که از سال ۱۳۸۹ به بخش خصوصی واگذار شده، با اخراج‌های پیاپی، تعطیلی‌های مکرر و توقف تولید، زندگی کارگران را به مرز فروپاشی کشانده است. در ابهر، ۲۰ کارگر فولاد سیادن با اتمام قراردادهای موقت اخراج شدند، در حالی که برخی بیش از یک دهه سابقه کار داشتند. همچنین، اخراج حدود ۱۰۰ کارگر شرکت دیپوینت و بیش از ۵۰ کارگر جایگاه‌های سوخت اهواز در پی خصوصی‌سازی، نشان‌دهنده سیاست‌های ضدکارگری است که معیشت کارگران را هدف قرار داده است. کارگران قرق‌بان نور نیز از معوقات سه‌ماهه مزدی و نبود قرارداد کاری گلایه دارند و کارکنان ایستگاه‌های پمپاژ آب گچساران از ابتدای سال هیچ حقوق و بیمه‌ای دریافت نکرده‌اند.
حوادث مرگبار و ناایمنی محیط کار
حوادث کار همچنان جان کارگران را می‌گیرد. در تهران، یک کارگر افغانستانی در برج کیان جان باخت و برادرش مصدوم شد. در معدن روی ابارق بم، یک کارگر ۳۰ ساله بر اثر ریزش کوه کشته شد. در زنجان، یک کارگر پیمانکاری کارخانه سیمان بر اثر سقوط قطعه آهن جان باخت و در نهاوند، یک کارگر ساختمانی به دلیل برق‌گرفتگی دستگاه میکسر فوت کرد. در بلوچستان، دست‌کم ۷ سوختبر در حوادث مختلف کشته یا زخمی شدند. در کرمانشاه، آمار رسمی از مرگ ۱۴ کارگر و مصدومیت ۳۸۰ نفر در چهار ماه نخست سال خبر می‌دهد. این حوادث نتیجه مستقیم فقدان ایمنی، تجهیزات فرسوده و بی‌توجهی کارفرمایان و حاکمیت به جان کارگران است.
اعتصابات و تجمعات کارگری
اعتصاب کارگران ارکان ثالث پتروشیمی رازی در ماهشهر تا ۲۸ مرداد به یازدهمین روز رسید. آن‌ها خواستار رفع تبعیض، افزایش مزایا و همسان‌سازی دستمزدها هستند. هرچند دو کارگر بازداشتی آزاد شدند، کارگران اعلام کردند تا تحقق کامل خواسته‌ها به اعتراض ادامه می‌دهند. در عسلویه، کارگران پتروشیمی سبلان دهمین روز اعتصاب غذای خود را در اعتراض به تبعیض و شرایط نابرابر ادامه دادند. کارگران معدن طزره در دامغان نیز با تجمع مقابل تأخیر در پرداخت حقوق و بیمه، علیه پیمانکاران اعتراض کردند. در گچساران، کارگران پیمانکاری نفت و گاز خواستار حذف شرکت‌های پیمانکاری و قرارداد مستقیم شدند. رانندگان اسنپ و تپسی نیز به کمیسیون‌های سنگین و کاهش درآمدهایشان معترض شدند و آن را «برده‌کشی دیجیتال» نامیدند.
اعتراضات بازنشستگان
بازنشستگان در شهرهای مختلف از جمله اهواز، رشت، شوش، سنندج، بیجار، کرمانشاه، اصفهان، تهران، تبریز، مریوان و شهرکرد با تجمعات گسترده خواستار همسان‌سازی حقوق، رفع مشکلات بیمه‌ای و بهبود معیشت شدند. بازنشستگان مخابرات به‌ویژه علیه فساد نهادهای سهامدار مانند ستاد اجرایی فرمان امام و بنیاد تعاون سپاه اعتراض کردند. در کرمانشاه، تجمع مشترک بازنشستگان کشوری و تأمین اجتماعی نشان‌دهنده همبستگی رو به رشد است. بازنشستگان صدا و سیما در تهران نیز با تأکید بر زندگی زیر خط فقر، خواستار افزایش ۵۰ درصدی حقوق و بهبود خدمات درمانی شدند.
خشونت علیه کارگران
در کارخانه آب معدنی داماش، یک کارگر به دلیل مطالبه حقوق و بیمه معوقه مورد ضرب و شتم کارفرما قرار گرفت و از کار منع شد. این حادثه نشان‌دهنده عمق بی‌حقوقی و ارعاب کارگران در محیط‌های کاری است.
چشم‌انداز
این موج از اعتراضات و اعتصابات بار دیگر ثابت کرد که کارگران و بازنشستگان تنها با اتکا به اتحاد و سازمان‌یابی مستقل می‌توانند در برابر استثمار، ناایمنی و بی‌حقوقی سیستماتیک ایستادگی کنند. خصوصی‌سازی، قراردادهای موقت، فقدان ایمنی و سرکوب مطالبات، بخشی از سیاست‌های ضدکارگری حاکمیتی است که معیشت و جان کارگران را هدف قرار داده است. تجربه نشان می‌دهد که نهادهای حکومتی و تشکل‌های وابسته نه تنها نماینده کارگران نیستند، بلکه همدست کارفرمایان در تضییع حقوق آن‌ها عمل می‌کنند. تنها راه رهایی، ایجاد تشکل‌های مستقل کارگری، تقویت همبستگی سراسری و پیوند مبارزات صنفی با خواست تغییرات بنیادین سیاسی است. کارگران و بازنشستگان با ادامه اعتراضات متحدانه خود نشان داده‌اند که در برابر ظلم و غارتگری سکوت نخواهند کرد و تا تحقق حقوقشان از پای نخواهند نشست.
تهیه شده در “پژواک کار ایران”
